Đó là nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2021, định hướng nhiệm kỳ 2021 - 2025 do Bộ Tư pháp tổ chức sáng ngày 23/12/2020 theo hình thức trực tuyến kết nối với 63 điểm cầu tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cùng chủ trì hội nghị có Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu tỉnh Tiền Giang.

Tham dự tại điểm cầu tỉnh Tiền Giang có ông Nguyễn Văn Vĩnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh; bà Nguyễn Thị Sáng, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh; bà Nguyễn Thị Đang, Giám đốc Sở Tư pháp cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành trong tỉnh.

Theo báo cáo công tác tư pháp năm 2020 và cả nhiệm kỳ 2016 - 2020, công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ, ngành Tư pháp được thực hiện theo đúng phương châm "Kỷ cương, liêm chính, hành động, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả" của Chính phủ, bám sát mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và của từng địa phương.

Theo đó, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành tham mưu, giúp Chính phủ xây dựng, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội 05 Đề nghị về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; chất lượng các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết cơ bản được bảo đảm, được thông qua với tỉ lệ cao (hầu hết các luật đều được thông qua với tỷ lệ trên 90%). Riêng trong năm 2020, Bộ Tư pháp, tổ chức pháp chế các Bộ, ngành đã tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền trình Quốc hội thông qua 17 luật và cho ý kiến đối với nhiều dự án luật khác, đưa tổng số văn bản đã trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua trong nhiệm kỳ này là 112 văn bản (gồm 71 luật, 02 pháp lệnh, 22 nghị quyết của Quốc hội và 17 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội), giảm 08 văn bản so với giai đoạn 2011 - 2015. Tính cả giai đoạn 2016 - 2020, các Bộ, ngành đã xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền tổng số 5.330 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), tăng 1.515 văn bản (tăng 39,7%) so với nhiệm kỳ trước; các địa phương đã ban hành tổng số 20.923 VBQPPL cấp tỉnh (tăng 51,7% so với nhiệm kỳ trước), 13.990 VBQPPL cấp huyện (giảm 54,5%) và 72.253 VBQPPL cấp xã (giảm 63%).

Công tác kiểm tra VBQPPL tiếp tục đáp ứng được sự quan tâm của các cơ quan, tổ chức, người dân và cả xã hội, coi đây là một thiết chế quan trọng để kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ quan Nhà nước; nhiều Bộ, ngành, địa phương đã chú trọng hơn công tác tự kiểm tra và kiểm tra theo thẩm quyền, tích cực thực hiện kiểm tra văn bản theo lĩnh vực, địa bàn và các nguồn thông tin. Trong năm 2020, toàn ngành Tư pháp đã kiểm tra theo thẩm quyền 9.804 VBQPPL (giảm 26,8% so với năm 2019); qua kiểm tra, bước đầu phát hiện 234 văn bản có dấu hiệu trái nội dung, thẩm quyền (chiếm tỷ lệ 2,38% trên tổng số văn bản được kiểm tra, giảm 0,4% so với năm cuối của nhiệm kỳ trước).

Công tác rà soát, hệ thống hóa VBQPPL giai đoạn 2016 - 2020 đạt nhiều kết quả ấn tượng. Bộ, ngành tư pháp đã tham mưu thực hiện công tác rà soát thường xuyên, định kỳ hàng năm công bố danh mục VBQPPL hết hiệu lực, ngưng hiệu lực; tổ chức rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực (đầu tư, kinh doanh, quy hoạch, xây dựng, đất đai, y tế…); thực hiện và hoàn thành việc công bố kết quả hệ thống hóa VBQPPL kỳ 2014 - 2018 thống nhất trong cả nước. Năm 2020, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản đã phối hợp với các Bộ, ngành tập trung nguồn lực rà soát gần 8.800 văn bản, tập trung vào 10 chuyên đề, lĩnh vực liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực có bước phát triển mạnh mẽ, nổi bật là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực hộ tịch. Năm 2020 đã có gần 02 triệu trẻ em được đăng ký khai sinh, cấp số định danh cá nhân trên môi trường điện tử, tăng 1,4 lần so với năm 2019 và chiếm khoảng 40% tổng số từ năm 2016 đến nay. Cũng trong giai đoạn 2016 - 2020, có trên 14 triệu thông tin cá nhân được chia sẻ cho cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, gần 1,5 triệu thẻ Bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi được cấp thông qua liên thông thủ tục hành chính điện tử và hàng triệu trường hợp đăng ký hộ tịch khác…

Tại hội nghị, các đại biểu được nghe một số báo cáo chuyên đề về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 43/CT-TTg ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật; những vấn đề lưu ý chuẩn bị triển khai thi hành Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và tiếp tục thi hành Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/02/2020 về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thi hành án hành chính; phát huy vai trò của cơ quan tư pháp địa phương trong việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, thể chế pháp luật là nền tảng quan trọng để xây dựng, phát triển đất nước; đồng thời, nhấn mạnh vai trò của cán bộ tư pháp phải "gương mẫu, tận tụy trong công việc, thực thi pháp luật, thực thi công vụ" thì đất nước mới có sự chuyển biến. Trong nhiệm kỳ qua, Bộ Tư pháp đã thực hiện tốt vai trò là "nhạc trưởng", cơ quan "gác cửa" trong công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật của Chính phủ và đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, tạo sự tin tưởng không chỉ đối với Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trong công tác xây dựng và thực thi pháp luật mà còn là chỗ dựa vững chắc cho các Bộ, ngành, địa phương trong xử lý các vấn đề pháp lý phát sinh trong chỉ đạo, điều hành. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tư pháp vẫn còn những tồn tại, hạn chế, bất cập, đó là: Năng lực xây dựng và thực thi pháp luật chưa cao; việc nghiên cứu, đề xuất chính sách đối với một số dự án chưa có khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng; tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh chưa được khắc phục triệt để.

Trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Chỉ thị số 43/CT-TTg ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật; bảo đảm hệ thống pháp luật Việt Nam thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, có hiệu lực, hiệu quả cao, có sức cạnh tranh quốc tế, lấy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân là trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia. Bên cạnh đó, Bộ và các Sở Tư pháp cần rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, tập trung khắc phục cho được những mâu thuẫn, chồng chéo, không đồng bộ trong hệ thống pháp luật; không để xảy ra "tham nhũng chính sách", lợi ích nhóm trong xây dựng chính sách, pháp luật; đổi mới và cải cách mạnh mẽ hơn nữa, nâng cao chất lượng các dịch vụ công trong lĩnh vực hành chính tư pháp, trong đó tập trung vào các lĩnh vực như hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, lý lịch tư pháp, bồi thường Nhà nước, nuôi con nuôi, hình thành được mạng lưới dịch vụ pháp lý rộng khắp, thuận tiện, tin cậy cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục quan tâm hơn nữa đối với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật, chú ý đến các yếu tố pháp lý trong quá trình quyết định chỉ đạo, điều hành…

Phương Thanh