Trên địa bàn tỉnh hiện đã hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái chủ lực, đặc sản. Trước xu hướng chuyển đổi mạnh sang trồng cây ăn trái, tỉnh đã rà soát, điều chỉnh, xây dựng các đề án, dự án đầu tư phát triển vùng cây ăn trái tập trung, hướng đến tiêu thụ bền vững.

Thị xã Cai Lậy đã tập trung nhiều giải pháp để hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất cây ăn trái.

* Tập trung hỗ trợ sản xuất

Huyện Cái Bè là địa phương có diện tích cây ăn trái lớn của tỉnh với nhiều loại trái cây đặc sản. Trong đó, cây sầu riêng chiếm diện tích lớn và tăng nhanh trong những năm gần đây. Theo Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Cái Bè, đến nay, diện tích sầu riêng của huyện có khoảng 10.000 ha; trong đó diện tích cho trái chiếm khoảng 2/3. Để phát triển cây sầu riêng, thời gian qua, huyện Cái Bè đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó có việc tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng thủy lợi đồng bộ. Song song đó, địa phương còn đã tập trung hướng dẫn nông dân ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Huyện cũng đã tập trung tuyên truyền, hướng dẫn nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nhằm nâng cao giá trị sản phẩm. Hàng năm, ngành Nông nghiệp đều xây dựng kế hoạch tập huấn, hội thảo và chuyển giao khoa học, kỹ thuật trên cây ăn trái chủ yếu trên cây sầu riêng. Ngoài ra, địa phương còn tập trung hướng dẫn các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn xây dựng mã số vùng trồng (MSVT), mã số cơ sở đóng gói (CSĐG) phục vụ xuất khẩu sầu riêng chính ngạch. Đến cuối năm 2024, toàn huyện có 60 MSVT sầu trồng sầu riêng được cấp mã số với diện tích trên 1.500 ha.

Sản xuất nông nghiệp là một trong những thế mạnh của thị xã Cai Lậy, đặc biệt là phát triển sản xuất cây ăn trái. Theo Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị thị xã Cai Lậy, thời gian qua, đơn vị đã phối hợp các đơn vị liên quan tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đặc biệt chuyển sang chuyên canh các loại có giá trị kinh tế cao. Thị xã đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên nền đất lúa theo Đề án chuyển đổi cơ cấu cây trồng phía Bắc Quốc lộ 1 của tỉnh gắn với tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất, xây dựng và nhân rộng các mô hình khuyến nông hiệu quả, sản xuất nông nghiệp tốt. Qua đó, địa phương đã hình thành các vùng sản xuất cây ăn trái tập trung có diện tích lớn như sầu riêng 3.420 ha, tăng 1.212 ha so với năm 2020; mít 1.700 ha.

Huyện Chợ Gạo là vùng chuyên canh thanh long lớn nhất của tỉnh với diện tích khoảng 6.600 ha. Diện tích đang cho trái là 5.545 ha, với sản lượng thu hoạch 180.000 tấn/năm. Trong đó, diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP khoảng 2.200 ha, theo tiêu chuẩn GlobalGAP trên 300 ha. Hiện nay, toàn huyện có 101 MSVT xuất khẩu với diện tích 5.923 ha tại các thị trường: Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ, Úc, Newzealand và 5 mã số cơ sở đóng gói thanh long. Theo ông Cao Tấn Hưởng, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Gạo, để phát triển bền vững cây thanh long, huyện đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển cây thanh long và nghị quyết về phát triển kinh tế tập thể, mỗi xã một sản phẩm. Địa phương kết hợp 2 nghị quyết chuyên đề này lại, phân vai cụ thể trong việc thực hiện chuỗi liên kết. Theo đó, nông dân cố gắng sản xuất theo tiêu chuẩn GAP, hữu cơ để tạo ra sản phẩm chất lượng tốt phục vụ thị trường. Nhà nước sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển, đóng vai trò liên kết, tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm dưới hình thức bao tiêu. Huyện cụ thể hóa 2 nghị quyết chuyên đề thành kế hoạch hàng năm để triển khai thực hiện. Trong đó, giải pháp trọng tâm là đầu tư nâng hạ tầng về điện, giao thông, thủy lợi để phục vụ phát triển sản xuất…

* Hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái đặc sản

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tỉnh Tiền Giang, do có địa thế dọc theo sông Tiền, được phù sa bồi đắp màu mỡ và thuận lợi về nguồn nước nên trên địa bàn tỉnh đã sớm hình thành những vùng sản xuất trồng trọt chuyên canh. Trên địa bàn tỉnh đã hình thành vùng trồng tập trung với các loại cây đặc sản nổi tiếng như: Xoài cát Hòa Lộc (huyện Cái Bè), sầu riêng Ngũ Hiệp (huyện Cai Lậy), khóm Tân Lập (huyện Tân Phước), thanh long (huyện Chợ Gạo), bưởi lông Cổ Cò (huyện Cái Bè)... Đây là điều kiện và cơ hội sản xuất cây ăn trái phục vụ xuất khẩu, góp phần phát triển kinh tế xã - hội của địa phương. Trong đó, các loại cây ăn trái chủ lực, có tiềm năng xuất khẩu gồm: Sầu riêng (24,585 ha, sản lượng đạt 457.892 tấn); mít (15.832 ha, sản lượng đạt 332.080 tấn), thanh long (8.537 ha, sản lượng 300.107 tấn), bưởi (4.102 ha, sản lượng 61.710 tấn)... tập trung chủ yếu ở huyện Cai Lậy, huyện Cái Bè, huyện Châu Thành, thị xã Cai Lây, huyện Tân Phước, huyện Chợ Gạo và thành phố Mỹ Tho.

Trên địa bàn tỉnh đã hình thành các vùng sản xuất cây ăn trái chủ lực tập trung.

Cũng theo Sở NN&MT, thời gian qua, để phát triển các loại cây ăn trái chủ lực, có tiềm năng xuất khẩu của tỉnh, tỉnh đã triển khai thực hiện các đề án, dự án như: Đề án "Phát triển cây sầu riêng tỉnh Tiền Giang đến năm 2025"; Đề án "Phát triển cây thanh long tỉnh Tiền Giang đến năm 2025"; Đề án "Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi khu vực phía Bắc Quốc lộ 1 tỉnh Tiền Giang"; Dự án xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ thanh long giai đoạn 2020 - 2025 và định hướng đến năm 2030; Dự án xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ sầu riêng giai đoạn 2020 - 2025 và định hướng đến năm 2030; Dự án xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ xoài cát Hòa Lộc tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2020 - 2025 và định hướng đến năm 2030. Ngoài ra, tỉnh còn có các kế hoạch thực hiện hỗ trợ phát triển sản phẩm nông sản chủ lực kế hoạch tổ chức thực hiện "Đề án phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030" và "Chỉ thị phát triển bền vững sản xuất cây sầu riêng, chanh leo" của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ NN&MT).

Trong những năm qua, để thúc đẩy phát triển ngành hàng cây ăn trái, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng năng suất, sản lượng nông sản, tỉnh đã rà soát, điều chỉnh. Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng các đề án, dự án đầu tư phát triển vùng cây ăn trái tập trung trên cơ sở khai thác lợi thế và khả năng cạnh tranh từng vùng sinh thái trên địa bàn tỉnh. Tỉnh Tiền Giang đã tính toán, xác định mục tiêu phát triển và các giải pháp triển khai phù hợp với yêu cầu phát triển từng khu vực sản xuất. Ngoài ra, ngành Nông nghiệp còn tăng cường công tác chuyển giao và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; cấp MSVT, CSĐG nông sản xuất khẩu; triển khai các chính sách hỗ trợ sản xuất, liên kết sản xuất - tiêu thụ.

Anh Thư - Thái An

---------------

Bài 1: Diện tích cây ăn trái tăng nhanh