Còn khoảng 3 tháng nữa, Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông (THPT) công lập tại tỉnh Tiền Giang sẽ diễn ra. Với sự chênh lệch về điểm chuẩn giữa các trường, cộng với số lượng chỉ tiêu có hạn, lựa chọn nguyện vọng không chỉ dựa vào mong muốn mà còn phải tính đến năng lực thực tế của học sinh. Nếu không có kế hoạch rõ ràng, nhiều em có thể rơi vào tình cảnh "trượt trường mong muốn, rớt vào thế khó". Chính vì vậy, muốn có nhiều cơ hội trúng tuyển, bên cạnh việc nỗ lực ôn tập, học sinh cần biết cách chọn, sắp xếp nguyện vọng một cách hợp lý.

* Cân nhắc nhiều yếu tố

Những năm gần đây, số lượng học sinh đăng ký dự thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT trên địa bàn tỉnh Tiền Giang có xu hướng tăng. Đây là điều hoàn toàn bình thường, bởi do sự gia tăng dân số cơ học. Thống kê cho thấy, những năm học gần đây, mỗi năm, tỉnh Tiền Giang có trên 20 ngàn học sinh hoàn thành chương trình trung học cơ sở đăng ký thi tuyển vào lớp 10 THPT công lập; năm học 2022 - 2023 trên 20,4 ngàn thí sinh; năm học 2023 - 2024 hơn 21 ngàn thí sinh.

Học sinh lớp 9 Trường Trung học cơ sở Lê Ngọc Hân, TP. Mỹ Tho trong giờ học.

Thực hiện công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, hàng năm, trung bình mỗi năm ngành Giáo dục và Đào tạo sẽ tuyển khoảng 80% vào lớp 10. Đối với những thí sinh có dự thi nhưng không đạt kết quả như mong muốn phải tìm cơ hội ở những trường tư thục hoặc trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX) hoặc theo học tại các trường trung cấp, trường nghề.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo, trong đợt xét tuyển đối với từng trường, thí sinh được xét tuyển bình đẳng theo kết quả thi tuyển, không phân biệt thứ tự ưu tiên của nguyện vọng đăng ký, các nguyện vọng được xét tuyển như nhau, không có điểm chênh lệch giữa các nguyện vọng. Đối với mỗi thí sinh, nếu đăng ký nguyện vọng vào nhiều trường thì việc xét tuyển được thực hiện theo thứ tự ưu tiên của các nguyện vọng trên phiếu đăng ký nguyện vọng dự tuyển của học sinh kể cả trường hợp trùng điểm; thí sinh chỉ trúng tuyển vào 1 nguyện vọng ưu tiên cao nhất trong các nguyện vọng đã đăng ký.

Nhìn trên mặt bằng chung, những năm gần đây, điểm chuẩn trúng tuyển vào lớp 10 tại 38 trường THPT trên địa bàn tỉnh có xu hướng tăng và có sự chênh lệch rất lớn từ các trường. Đơn cử như điểm chuẩn mùa tuyển sinh vào lớp 10 năm 2024, các trường THPT có điểm trúng tuyển lớp 10 cao, như: Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu 42,5 điểm; Trường THPT Chợ Gạo 36,75 điểm; Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu 2 (MeKong) 36 điểm, Trường THPT Cái Bè 32,75 điểm; Trường THPT Trương Định 32,5 điểm… Điểm chuẩn thấp nhất là 13 điểm.

Theo kinh nghiệm của nhiều năm của các trường THPT, để đăng ký đúng nguyện vọng phù hợp thì phụ huynh, học sinh cần lưu ý nên tham khảo ý kiến giáo viên lớp 9 đang dạy 3 môn Ngữ văn, Toán và Tiếng Anh, bởi chỉ có những giáo viên trực tiếp giảng dạy mới hiểu, biết sức học của học sinh đạt ở mức nào.

Với bản thân của mỗi học sinh cần dựa vào đánh giá năng lực của bản thân để chọn nguyện vọng phù hợp. Theo đó, để đăng ký dự tuyển vào lớp 10 những trường THPT tốp đầu thông thường năng lực học tập của học sinh ở 3 môn Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh phải đạt học lực giỏi, mỗi môn có đểm trung bình từ 8 phẩy trở lên. Tiếp theo, ở các trường THPT đăng ký nguyện vọng 2, học sinh chọn trường lấy điểm trung bình mỗi môn cần ước đạt khoảng 7 phẩy trở lên. Còn với các trường thuộc nguyện vọng, điểm trung bình các môn ở mức phẩy dự kiến khoảng 6,5.

Theo cô Nguyễn Thị Phúc Nga, Hiệu trưởng Trường THPT Vĩnh Kim (huyện Châu Thành), việc đăng ký, chọn nguyện vọng tuyển sinh vào lớp 10 là rất quan trọng. Bên cạnh năng lực, học sinh cũng cần xem xét các yếu tố khác như vị trí địa lý. Việc chọn trường gần nhà giúp tiết kiệm thời gian di chuyển, tạo điều kiện thuận lợi cho sức khỏe và tinh thần. Bên cạnh đó, khi chọn nguyện vọng, học sinh cần nghiên cứu phương án giảng dạy Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ở từng trường mình muốn dự tuyển, bởi đây sẽ là cơ sở liên quan đến việc định hướng nghề nghiệp quan trọng sau này của học sinh.

* Vẫn còn nhiều cơ hội

Không trúng tuyển lớp 10 công lập không có nghĩa là cánh cửa học tập đã khép lại. Tại tỉnh Tiền Giang, học sinh vẫn còn nhiều lựa chọn phù hợp với năng lực và định hướng tương lai nếu các em tham gia học tập ở các trường trung cấp nghề, hệ GDTX, giáo dục nghề nghiệp, trường ngoài công lập. Bởi theo quy định hiện nay, dù học hệ công lập hay hệ GDTX thì giá trị bằng tốt nghiệp THPT cũng như nhau; trong khi hệ GDTX số môn ít hơn, ra trường dễ dàng tìm được việc làm và nếu muốn, vẫn có thể thi liên thông để học lên bậc cao đẳng, đại học.

Học sinh lớp 9 Trường Trung học cơ sở Lê Ngọc Hân, TP. Mỹ Tho trong giờ học.

Nếu có định hướng rõ ràng về nghề nghiệp, học sinh có thể đăng ký vào các trường trung cấp nghề hoặc cao đẳng nghề. Những cơ sở này đào tạo nhiều ngành nghề thực tiễn như công nghệ ô tô, điện tử, du lịch, nhà hàng - khách sạn… giúp học viên vừa có tay nghề vững chắc, vừa sớm tiếp cận thị trường lao động. Hơn nữa, sau khi hoàn thành chương trình, học viên vẫn có thể học liên thông lên bậc cao hơn nếu có nhu cầu.

Những năm qua, các trường nghề của tỉnh đã đầu tư trang thiết bị, đội ngũ giáo viên, giảng viên vững chuyên môn nên hệ thống giáo dục này hiện đáp ứng tốt việc học tập cho học sinh. Hơn 10 năm qua, công tác phân luồng học sinh của tỉnh đã đạt được kết quả tích cực. Tỷ lệ học sinh vào các trường trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề, các trung tâm GDTX tăng 0,7% so với năm 2013.

Quan trọng nhất, phụ huynh và học sinh cần giữ tâm lý vững vàng, không nên quá áp lực khi không đậu vào lớp 10 công lập. Mỗi con đường đều có những cơ hội riêng, quan trọng là chọn lựa hướng đi phù hợp với khả năng và nguyện vọng của bản thân. Điều quan trọng không phải là học ở đâu, mà là học như thế nào để phát triển tốt nhất trong tương lai.

Đỗ Phi