Vừa qua, bé Hồ Minh Đ, 10 tuổi bị đau họng nên được người nhà đưa đến cơ sở y tế khám bệnh. Khi khám họng, bác sĩ thấy đầu lưỡi của bé Đ không thè ra dài được, mà khuyết lại hình trái tim. Qua lời kể của mẹ bé thì lưỡi của bé Đ có hình dạng như vậy từ lúc mới sinh, gia đình thấy cũng đẹp nên không đưa bé đi khám, tuy nhiên bé nói chuyện bị ngọng ngịu. Qua chẩn đoán, bác sĩ cho biết bé chỉ cần cắt đi cọng dây thắng dưới lưỡi thì sẽ trị được tật này, còn nói ngọng thì phải kiên trì tập luyện một thời gian mới có thể nói chuyện bình thường.

Một số người có những nét đẹp bẩm sinh do tạo hóa ban cho như môi chẻ hình trái tim, cằm chẻ hình vầng trăng khuyết là quý tướng, ai cũng ao ước được sở hữu. Nhưng lưỡi chẻ hình trái tim thì lại là nét đẹp không được mong muốn. Trong chuyên môn, đây là tật dính thắng lưỡi - tật bẩm sinh ở dây thắng lưỡi. Thắng lưỡi là lớp màng niêm mạc mỏng ở dưới bụng của lưỡi, nhìn như một sợi dây màu trắng hồng hình tam giác. Ai cũng có thắng lưỡi, nó có vai trò quan trọng trong vận động của lưỡi, định hướng di chuyển của lưỡi theo ý muốn. Thắng lưỡi góp phần hoàn chỉnh khả năng phát âm, bú, nuốt của bé. Một thắng lưỡi bình thường có độ dài phù hợp và điểm bám đúng chỗ. Nếu thắng lưới bám gần đầu lưỡi và ngắn sẽ làm cử động bình thường của lưỡi bị cản trở. Theo thống kê, có khoảng 4% - 5% ở trẻ sơ sinh bị tật này. Nguyên nhân dính thắng lưỡi do yếu tố di truyền theo thể lặn. Các phân tích phân tử cho thấy đột biến điểm trên gen TBX22, gen này gây bệnh hở hàm ếch và dính thắng lưỡi.  Hiện tượng dính thắng lưỡi xảy ra lúc bé còn là bào thai, mô mềm vùng dưới lưỡi bị phồng rộp rồi tách ra sau đó liền thành sẹo, sẹo này nó kéo lưỡi xuống sàn lưỡi, khiến lưỡi không được tự do trong khoang miệng. Thường bé trai bị nhiều hơn bé gái.

Những tháng đầu sau sinh, phụ huynh có thể phát hiện ra bé bị dính thắng lưỡi khi bé khó bú, khó nuốt, đầu lưỡi hình trái tim khi bé thè lưỡi ra ngoài. Khi đó, gia đình nên đưa bé đến bác sĩ răng hàm mặt để khám và mổ cắt thắng lưỡi. Thời điểm cắt thắng lưỡi phù hợp và an toàn nhất thường là khi bé được 03 - 04 tháng tuổi. Những trường hợp thắng lưỡi dày hoặc quá ngắn và ở những ca phát hiện muộn, thường là sau 03 tuổi, như trường hợp của bé Đ (10 tuổi) là quá muộn, nhưng vẫn mổ được, tuy nhiên trẻ càng lớn thì càng có nhiều biến chứng, do thắng lưỡi để lâu sẽ có mạch máu phát triển, khi cắt thắng lưỡi, sẽ đau, nhiễm trùng, khó cầm máu.

                                                BS. Nguyễn Thành Úc