Về xã  Hậu Thành, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang những ngày cuối năm, trong cái se se lạnh của hương gió mùa xuân, ghé vào thăm làng nghề bánh tráng, mọi người sẽ cảm nhận được nhịp sống lao động tất bật, nhộn nhịp của bà con nơi đây. Người vo gạo, người tráng, người lấy cho đến người phơi bánh, tất cả đều tay, nhịp nhàng, chắt chiu, tỉ mỉ từng công đoạn, với mong muốn đem đến những chiếc bánh tráng thơm, ngon đến tay người tiêu dùng trong những ngày Tết đến, xuân về.

Làng nghề bánh tráng Hậu Thành tất bật vào mùa Tết.

*Tất bật ngày Tết

Tìm về làng nghề bánh tráng Hậu Thành những ngày cuối năm, đi từ đầu ngõ đến cuối xóm, đâu đâu cũng cảm nhận được hương vị thơm lừng bốc lên nghi ngút từ các ống khói đốt lò tráng bánh tỏa ra từ nhiều căn nhà.

Làng nghề bánh tráng Hậu Thành có trên 40 hộ gia đình tham gia tráng bánh, chủ yếu là làm bánh thủ công, chỉ có 01 cơ sở sản xuất bánh bằng dây chuyền máy móc do Trung tâm Khuyến công tỉnh hỗ trợ trên 200 triệu đồng. Theo những hộ tráng bánh nơi đây, công việc tráng bánh diễn ra quanh năm, ngày thường thì trung bình sản xuất từ 20 đến 30kg gạo, vào những giáp Tết, do nhu cầu khách hàng đặt bánh nhiều hơn nên sản lượng bánh tăng lên gấp đôi, từ 50 đến 60kg gạo.

Lò bánh tráng của gia đình chị Nguyễn Thị Kim Yến ở ấp Hậu Thuận, đang hối hả lao động khẩn trương trong những ngày cận Tết này. Ngoài hiên bếp, củi lửa đã sẵn sàng, hơi nóng trong lò cũng đã bốc lên, chị Yến thoăn thoắt đổ bột vào khuôn; chỉ trong chốc lát, chiếc bánh đầu tiên cũng đã ra lò trong làn khói thơm ngát, mùi bột nếp hòa lẫn mùi thơm nước cốt dừa. Chưa đầy 05 phút, vỉ bánh đầu tiên đã hoàn tất, chị Yến thoăn thoắt đem vỉ ra sân phơi rồi vào làm tiếp mẻ bánh tiếp theo.

Vừa nâng niu chiếc bánh đặt lên vỉ để phơi, chị Yến vừa tâm sự: "Bánh năm nay giá cũng khấm khá, khoảng 650.000 đồng/100 bánh. Tôi rất vui, có thêm động lực làm nghề, do nghề này rất vất vả. Những ngày cận Tết, nguồn đơn đặt hàng tăng cao, tôi phải làm suốt ngày đêm, không có thời gian nghỉ ngơi. Thế nhưng khi nghe khách hàng khen ngon là mệt mỏi hầu như bị xua tan". Chị Yến cho biết, nghề tráng bánh này cha truyền con nối, chính nghề này đã nuôi sống cả gia đình chị trong suốt nhiều năm qua. Vì là nghề chính nên lò bánh hoạt động quanh năm, trừ chi phí gia đình còn lãi 500.000 đồng/ngày đủ lo cơm nước. Để kịp giao bánh cho khách hàng, hàng ngày người thợ tráng bánh bắt đầu công việc từ 01 - 02 giờ sáng chuẩn bị bột, đun bếp tráng bánh đến sáng. 01kg gạo sẽ cho ra 01kg bánh tráng thành phẩm, với mức giá dao động từ 20.000 đến 25.000 đồng/kg bánh.

Nghề làm bánh tráng đã gắn bó với gia đình ông Huỳnh Văn Cuội ngụ ấp Hậu Thuận trong suốt 32 năm qua. Chính nghề làm bánh tráng đã giúp vợ chồng ông nuôi nấng các con khôn lớn, phát triển kinh tế gia đình khấm khá hơn. Ông Cuội bộc bạch, mới đầu mùa thôi mà đơn đặt hàng đã nườm nượp rồi. Tuy nôn nao thế  nhưng không dám nhận nhiều vì sợ làm không nổi vì chỉ có 02 vợ chồng làm. Mỗi ngày, vợ chồng ông làm được 01 bao gạo, cho ra lò khoảng 50 kg bánh.

*Thơm, ngon bánh tráng Hậu Thành

Theo anh Phạm Phương Bình, công chức văn hóa - xã hội xã Hậu Thành, làng nghề bánh tráng xã Hậu Thành đã được Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh công nhận là làng nghề truyền thống vào năm 2003. Làng nghề có trên 40 hộ gia đình sản xuất bánh ở ấp Hậu Hòa và Hậu Thuận. Bánh tráng Hậu Thành có 02 loại, thứ nhất là bánh tráng dừa làm từ gạo, mè và nước cốt dừa; thứ hai là bánh tráng trắng để phục vụ cho các bữa ăn dân dã.

Để tạo ra được những chiếc bánh thơm ngon, đòi hỏi người làm nghề phải thật sự khéo tay và tinh tế đến từng chi tiết. Theo những người có thâm niên nghề bánh trong làng nghề thì bí quyết làm nên thành công một chiếc bánh là lượng bột phải chuẩn xác, được cân, đong một cách vừa phải, không quá ít thế nhưng cũng không quá nhiều. Bột được đong bằng một cái gáo nhỏ cộng thêm một gáo nước bột sau đó trải đều lên tấm vải mùng được quấn trên miệng nồi. Bột được tán ra đều tay, động tác phải nhanh, chuẩn và chính xác. Bánh được hấp bằng hơi nước tầm khoảng 01 phút là chín. Bánh sau khi tráng xong được xếp đều trên vỉ đem phơi nắng. Để bánh đảm bảo độ giòn và không bị bể thì người phơi phải canh thời gian. Nếu nắng đẹp thì chỉ phơi khoảng 30 phút là bánh đã khô, nếu phơi quá khô thì bánh bị bể.

Ông Trần Hữu Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Hậu Thành cho biết: "Bánh tráng Hậu Thành được người dùng ưa chuộng bởi chiếc bánh mịn, đều, thơm, đặc biệt là rất đều, trăm bánh như một. Dịp Tết này thì người dân trong xã tất bật sản xuất bánh tráng để cung ứng cho thị trường, kể cả thương lái ở các nơi khác đến cũng như bán lẻ cho một số người dân ở địa phương khác đến mua về phục vụ cho các món ăn các ngày Tết. Hiện nay, làng nghề bánh tráng Hậu Thành đang phát triển, góp phần giúp địa phương thực hiện mục tiêu giảm nghèo...".

Đinh Tường